Cevap

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun engelli memur çalıştırma yükümlülüğü düzenleyen 53’üncü maddesinde “Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.

Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya yaptırılır.

Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacakları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır. Devlet Personel Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.

Engellilerin memurluğa alınma şartlarına, merkezi sınav ve yerleştirmenin yapılmasına, eğitim durumu ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü ile yapılacak yerleştirmelere, engellilerin görevlerini yürütmelerinde hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceğine, kamu kurum ve kuruluşlarınca engelli personel istihdamı ile ilgili istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.” ifadesi yer almaktadır.

Merkezi olarak yapılacak engelli kamu personel seçme sınavına, kuraya, yerleştirme işlemlerine, engelli memur istihdamının takip ve denetimine, istatistiki bilgilerin temini ve engelli memur istihdamı ile ilgili diğer hususlara ilişkin esas ve usulleri belirlemek üzere 02/01/2014 tarihli ve 2014/5780 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik 07/02/2014 tarihli ve 28906 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Anılan Yönetmeliğin tanımlarının yapıldığı 4’üncü maddesinde “e) Kura: İlkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu engellilerin tercihlerine göre Devlet memuru kadrolarına yerleştirilmelerinde kullanılan yöntemi,” ifade eder denilmektedir.

Ayrıca, söz konusu Yönetmeliğin 5’inci maddesinde “(1) EKPSS, ortaöğretim, ön lisans veya lisans düzeyinde eğitim veren kurumlardan mezun veya sınavın geçerlik süresi içerisinde mezun olabilecek durumda olan engelli adayların eğitim durumları ve engel gruplarının yarattığı dezavantajlar gözönünde bulundurularak Başkanlık tarafından yapılır veya yaptırılır. Adayların atanabilmesi için yerleştirme tercih işlemlerine son başvuru tarihi itibarıyla mezun olması gerekir.

(2) EKPSS sonuçları, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Türkiye İş Kurumu aracılığıyla yapılan engelli işçi alımlarında da kullanılır.”hükmü bulunmaktadır.

Lise, ön lisans ve lisans öğrenim seviyelerinde (EKPSS) engelli kamu personel seçme sınavı yapılmaktadır.

Lisans mezunu engelliler için EKPSS sınavı yapılmakta olup, lisans mezunu engellilerin memur olarak istihdam edilebilmeleri, engelli memur merkezi yerleştirmelerine müracaat etmek suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirilmeleri mümkün olabilmektedir.

ÖSYM 2023 yılı EKPSS kılavuzunda yer verilen başvuru koşullarına aşağıda yer verilmiştir.

2.1. BAŞVURU KOŞULLARI

Türk vatandaşı olmak (5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28’inci maddesi gereğince Mavi Kart sahibi olup Mavi Kartlılar Kütüğüne kayıtlı adaylar bu kılavuzda yer alan kadrolara başvuramazlar.). 

2) 18 yaşını tamamlamış olmak (Bir meslek veya sanat okulunu bitirenler en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanununun 12’nci maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilirler. Kazai rüşt kararının tercih işlemlerinin son günü itibariyle alınmış olması gerekmektedir.). 

3) Kamu haklarından mahrum bulunmamak.

4) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak. 

5) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin 6’ncı fıkrasında belirtilen askerlik şartını taşımak. (Askerde bulunan adaylar tercih yapabileceklerdir. Ancak, yoklama kaçağı veya bakaya durumda bulunan adayların tercihte bulunmamaları gerekmektedir.) 

6) Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesindeki; “Engelli: Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının yüzde kırk veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu mevzuat hükümlerine göre alınacak sağlık kurulu raporu ile belgeleyenleri, ifade eder.” hükmü gereğince en az %40 ve üzerinde çalışabilir engelli olmak.

7) Tercih edilecek kadrolar için aranan diğer başvuru ve atanma şartlarını taşımak.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun devlet memuru olmanın genel özel şartlarını düzenleyen 48 inci maddesinde "Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır.
            A) Genel şartlar:
            1. Türk Vatandaşı olmak,(1)
            2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
            3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
            4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
            5. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.
            6. Askerlik durumu itibariyle;
            a) Askerlikle ilgisi bulunmamak,
            b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
            c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
            7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek (…) akıl hastalığı (…) bulunmamak.

8.Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak.
            B) Özel şartlar:
            1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,
            2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak." hükmü yer almaktadır.

Bu çerçevede; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde 7’nci fıkrasında aranılan şartları taşıyan %40 ve üzerinde engelli sağlık kurulu raporuna haiz Lise, ön lisans ve lisans mezunları EKPSS sınavlarına başvurabilecekleri söylenebilir.

İİBF işletme bölümünden mezun olmanız sebebiyle açılacak olan EKPSS sınavına girmek ve ÖSYM’e yapılan merkezi yerleştirme sonucuna göre devlet memur olabilmeniz mümkün olabilir.